Big change in PM Kisan Yojana नमस्कार शेतकरी मित्रांनो! देशातील शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाची मानली जाणारी पीएम किसान सम्मान निधी योजना सध्या चर्चेत आहे. केंद्र सरकारने या योजनेत काही महत्त्वाचे बदल केले असून, पात्र लाभार्थ्यांसाठी नवीन नियम लागू केले आहेत. या लेखामध्ये आपण या बदलांचा सविस्तर आढावा घेणार आहोत. त्यासोबतच नवीन लाभार्थी यादीत नाव तपासण्याची प्रक्रिया, ई-केवायसी कशी करावी, आणि कोणकोणत्या अटींची पूर्तता करणे गरजेचे आहे, याबाबतची माहिती देऊ. या योजनेच्या बदलांचा सविस्तर अभ्यास करून आपण आपल्या कुटुंबासाठी योग्य लाभ मिळवण्याच्या दृष्टीने योग्य पाऊल उचलू शकता.
बोगस लाभार्थी शोधण्यासाठी ई-केवायसी बंधनकारक
पीएम किसान योजनेत अनेक वर्षांपासून बोगस लाभार्थी आढळून आले होते. बोगस लाभ घेणाऱ्यांना रोखण्यासाठी केंद्र सरकारने ई-केवायसी (e-KYC) प्रक्रिया अनिवार्य केली आहे. शेतकऱ्यांनी आपली ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण केली नाही, तर त्यांना पुढील हप्त्याचा लाभ मिळणार नाही. ही प्रक्रिया आधार कार्डद्वारे ऑनलाइन किंवा जवळच्या सीएससी केंद्रावर (CSC Center) जाऊन करता येते. ई-केवायसी न झाल्याने महाराष्ट्रातील सुमारे 15 लाख शेतकऱ्यांना योजनेच्या 19 व्या हप्त्यासाठी अडचण निर्माण झाली आहे.
पीएम किसान योजनेसाठी महत्त्वाचे पात्रतेचे नियम
केंद्र सरकारने या योजनेचा लाभ खऱ्या गरजू शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचावा, यासाठी काही नियम लागू केले आहेत. हे नियम खालीलप्रमाणे आहेत:
- जमिनीची नोंदणी (2019 पूर्वीची असणे आवश्यक)
लाभ मिळवण्यासाठी लाभार्थ्याच्या नावावर 1 फेब्रुवारी 2019 पूर्वीच जमिनीची नोंदणी असणे बंधनकारक आहे. जर 2019 नंतर जमीन खरेदी केली असेल किंवा ती बक्षीस पत्राद्वारे मिळाली असेल, तर अशा व्यक्तींना या योजनेचा लाभ दिला जाणार नाही. - वारसा हक्काने जमीन नोंदणी (2019 नंतरची)
1 फेब्रुवारी 2019 नंतर वारसा हक्काने जमिनीची नोंदणी झाल्यास, त्या व्यक्तीला योजनेसाठी पात्र मानले जाईल. - कुटुंबातील फक्त एकच लाभार्थी
कुटुंबामधील पती, पत्नी, आणि मुलांपैकी फक्त एकाच व्यक्तीला या योजनेसाठी पात्र मानले जाईल. - सरकारी किंवा निमशासकीय कर्मचारी अपात्र
लाभार्थी कोणत्याही शासकीय किंवा निमशासकीय संस्थेत कर्मचारी नसावा. तसेच, शासन अंगीकृत संस्थांमधील कर्मचारीदेखील या योजनेतून वंचित राहतील. - पेन्शनधारक व्यक्तींना लाभ नाही
निवृत्ती वेतनधारकांना (पेंशनर्स) योजनेचा लाभ मिळणार नाही. त्यामुळे निवृत्त सरकारी कर्मचारी योजनेसाठी अपात्र ठरतील. - विशेष व्यावसायिक व्यक्तींना लाभ नाही
नोंदणीकृत डॉक्टर, वकील, इंजिनिअर, चार्टर्ड अकाउंटंट (सीए), आर्किटेक्ट किंवा सलग आयटी रिटर्न भरलेले व्यावसायिक व्यक्ती या योजनेसाठी पात्र ठरणार नाहीत. - राजकीय पदाधिकाऱ्यांना लाभ नाही
माजी किंवा विद्यमान खासदार, आमदार, आणि जिल्हा परिषद अध्यक्ष यांना या योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
ई-केवायसी प्रक्रिया का आवश्यक आहे?
ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करण्यामुळे लाभार्थ्यांची खरी ओळख पटते आणि बोगस लाभार्थ्यांना रोखता येते. आधार कार्डद्वारे केवायसी केल्याने योजना लाभार्थ्यांच्या बँक खात्याशी थेट जोडली जाते. ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण केल्याशिवाय पुढील हप्ते वितरित केले जाणार नाहीत.
नवीन लाभार्थी यादीत नाव कसे तपासावे?
पीएम किसान योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटवर नाव तपासण्यासाठी खालील सोपी पद्धत वापरता येईल:
- पीएम किसान पोर्टलवर लॉग इन करा.
- आपल्या आधार क्रमांक, बँक खाते क्रमांक किंवा रजिस्ट्रेशन क्रमांकाचा वापर करून माहिती भरा.
- सबमिट केल्यावर तुम्हाला यादीत तुमचे नाव दिसेल.
15 लाख शेतकऱ्यांनी अद्याप ई-केवायसी पूर्ण केलेली नाही
महाराष्ट्रातील जवळपास 15 लाख शेतकऱ्यांनी अद्याप आपली ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण केलेली नाही. त्यामुळे त्यांना 19 व्या हप्त्यासाठी अडचणींचा सामना करावा लागत आहे. ई-केवायसी प्रक्रिया लवकरात लवकर पूर्ण केल्यास योजनेचा लाभ वेळेत मिळेल.
शेतकरी मित्रांसाठी महत्त्वाचे आवाहन
ज्या शेतकऱ्यांनी अद्याप ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण केली नाही, त्यांनी त्वरित ही प्रक्रिया पूर्ण करावी. आधार कार्ड आणि संबंधित कागदपत्रांसह जवळच्या सीएससी केंद्रावर जाऊन प्रक्रिया करू शकता. तसेच, अधिकृत पोर्टलवरून ही प्रक्रिया ऑनलाइनही करता येते.
