शेतकऱ्यांच्या दैनंदिन जीवनातील अडचणी कमी करण्यासाठी सरकारने महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. अतिवृष्टीमुळे राज्यातील अनेक भागांतील पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे. याचा फटका शेतकऱ्यांच्या आर्थिक स्थितीवर झाला. त्यामुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक पाठबळ देण्यासाठी सरकारने नुकसान भरपाईसाठी सरसकट योजना आणली आहे. या निर्णयामुळे पीक विमा व अन्य योजनेच्या अटी शिथिल करण्यात आल्या आहेत. यामध्ये पाण्याची अट रद्द करून थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात नुकसान भरपाई जमा केली जाणार आहे.
सरसकट नुकसान भरपाई: शेतकऱ्यांसाठी दिलासा
राज्याचे महसूल मंत्री राधाकृष्ण विखे पाटील यांनी नुकतीच माहिती दिली की, अतिवृष्टीमुळे नुकसान झालेल्या शेतकऱ्यांना आता कोणत्याही अटींशिवाय नुकसान भरपाई दिली जाणार आहे. याआधी फक्त ई-पिक पाहणी केलेल्या शेतकऱ्यांनाच भरपाई दिली जात होती. परंतु या निर्णयामुळे आता ई-पिक पाहणी नसलेल्या शेतकऱ्यांनाही या योजनेचा लाभ मिळणार आहे. हे पैसे थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा करण्यात येतील. त्यामुळे शेतकऱ्यांना अतिरिक्त प्रक्रियेचा त्रास सहन करावा लागणार नाही.
आर्थिक आधारासाठी महत्त्वाचा निर्णय
शेतकऱ्यांच्या आर्थिक स्थितीला सुधारण्यासाठी हा निर्णय खूपच महत्त्वाचा ठरणार आहे. अहमदनगर जिल्ह्यासह राज्यातील शेतकऱ्यांना या निर्णयाचा मोठा फायदा होईल. नुकसान भरपाईमुळे शेतकऱ्यांना त्यांची शेती पुन्हा उभारीसाठी भांडवल मिळणार आहे. सरकारने हा निर्णय घेताना शेतकऱ्यांच्या अडचणी समजून घेतल्याचे दिसते.
पीक विमा योजनांमधील अटी शिथिल
पीक विमा योजनेतील नियमांमध्येही शिथिलता आणली गेली आहे. याआधी केवळ ई-पिक पाहणी केलेल्या शेतकऱ्यांनाच विमा मंजूर होत होता. मात्र आता ई-पिक पाहणी नसले तरी नुकसान भरपाई मिळेल. सध्या 25% पीक विमा रक्कम शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा झाली असून, उर्वरित 75% विमा रक्कम कापणी प्रयोग अहवालानंतर देण्यात येईल.
शेतकऱ्यांसमोरील अडचणी आणि उपाययोजना
अनेक शेतकऱ्यांना पीक विमा मिळत नाही, यामागे काही कारणे आहेत.
- अपूर्ण कागदपत्रे: पीक विमा अर्ज करताना चुकीचा बँक खात्याचा नंबर दिला असल्यास अर्ज फेटाळला जातो.
- ई-पिक पाहणीचा अभाव: शेतकऱ्यांनी ई-पिक पाहणी केली नसल्यास विमा रक्कम रोखली जाते.
- विमा कंपनीशी संपर्क: शेतकऱ्यांनी नुकसान भरपाईसाठी थेट विमा कंपनीशी संपर्क साधणे आवश्यक आहे.
सरकारने आता या अडचणींवर उपाय म्हणून अटी शिथिल केल्या आहेत. शेतकऱ्यांनी त्यांचे बँक खाते आधार लिंकट केले आहे का, याची खात्री करणे महत्त्वाचे आहे.
शेतकऱ्यांना मिळणाऱ्या योजनांचा थेट लाभ
सरकारने नुकत्याच घेतलेल्या निर्णयांनुसार, नुकसान भरपाई, पीक विमा व दुष्काळ अनुदान थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जात आहे. यामुळे दलालांचा हस्तक्षेप टाळला गेला आहे. शेतकऱ्यांनी आपले खाते संलग्न केले असल्यास त्यांना या योजनांचा सहज लाभ मिळेल.
अंतिम निष्कर्ष
सरकारचा हा निर्णय शेतकऱ्यांच्या भवितव्यासाठी खूप महत्त्वाचा ठरणार आहे. नुकसान भरपाई, पीक विमा, व दुष्काळ अनुदानाच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना दिलासा मिळेल. यामुळे शेतकरी त्यांच्या शेतीची सुधारणा करून आर्थिक उन्नतीकडे वाटचाल करू शकतील. हा निर्णय शेतकऱ्यांसाठी मोठा दिलासा देणारा असून त्यांच्या भविष्याच्या सुरक्षेसाठी एक पाऊल पुढे घेऊन जाणारा आहे.
