maha dbt farmer scheme 2025 नमस्कार शेतकरी मित्रांनो, आज आपण महाडीबीटी च्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना उपलब्ध असलेल्या अनुदानित सिंचन साधनांबद्दल माहिती घेणार आहोत. या सिंचन साधनांमध्ये ठिबक सिंचन, तुषार सिंचन यांचा समावेश होतो. या पद्धतींचा वापर करून शेतकऱ्यांना पाणी वाचवता येते, तसेच सिंचनामुळे पिकांचा वाढीचा दरही सुधारतो. महाडीबीटी च्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना या साधनांवर अनुदान मिळवण्यासाठी अर्ज कसा करावा, पात्रता काय असावी, आणि इतर महत्त्वाचे मुद्दे काय आहेत, याची सविस्तर माहिती आपण आज पाहणार आहोत.
कृषी यांत्रिकीकरणाचे महत्त्व
मागील काही व्हिडिओंमध्ये आपण कृषी यांत्रिकीकरणाविषयी सविस्तर माहिती पाहिली होती. कृषी यांत्रिकीकरणाच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना विविध प्रकारची अवजारे अनुदानावर मिळू शकतात. यामध्ये पिकांच्या वाढीला मदत करणारे तंत्रज्ञान आणि साधने यांचा समावेश आहे. याच संदर्भात शेतकऱ्यांसाठी सिंचन साधनांचा वापर अत्यंत महत्त्वाचा ठरतो. सिंचनावर अनुदान मिळवण्यास शेतकऱ्यांना कशा प्रकारे मदत मिळू शकते, याबद्दलची माहिती मागील व्हिडिओमध्ये दिली होती. आपल्याला जर ती माहिती मिळवायची असेल, तर आपल्याला त्या व्हिडिओची लिंक डिस्क्रिप्शनमध्ये मिळेल, त्यावर क्लिक करून आपण अधिक माहिती घेऊ शकता.
सिंचन साधनांची निवड आणि त्यावरील अनुदान
सिंचन यंत्रे शेतकऱ्यांसाठी एक मोठा खर्च असू शकतो. त्यामुळे सरकारने या यंत्रांच्या खरेदीवर शेतकऱ्यांना अनुदान देण्याची योजना आणली आहे. यामध्ये ठिबक सिंचन, तुषार सिंचन अशा साधनांचा समावेश आहे. या साधनांच्या माध्यमातून पाण्याची बचत करता येते आणि शेतकऱ्यांच्या खर्चातही लक्षणीय घट होऊ शकते. या यंत्रांचा उपयोग करताना शेतकऱ्यांना किती अनुदान मिळते, कोणत्या प्रकारच्या शेतकऱ्यांना अनुदान मिळतं, त्यासाठी अर्ज कसा करावा, याबद्दल आपण सविस्तर पाहूया.
ठिबक सिंचन आणि तुषार सिंचन यांचा वापर
# ठिबक सिंचन:
ठिबक सिंचन ही एक अत्यंत प्रभावी सिंचन प्रणाली आहे. या प्रणालीमध्ये पाणी थेंब-थेंब करून पिकांपर्यंत पोहोचवले जाते, ज्यामुळे पाण्याचा अपव्यय होण्याची शक्यता कमी होते. विशेषतः, महाराष्ट्रात ठिबक सिंचनाच्या वापराचे प्रमाण जास्त आहे. एकूण भारतात ठिबक सिंचनाचा वापर जरी वाढत असला तरी, महाराष्ट्रात त्याचा वापर 60% आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना न फक्त पाणी वाचवता येते, तर पिकांचा उत्पादन दरही वाढतो.
# तुषार सिंचन:
तुषार सिंचन पद्धतीत पाण्याचा एक प्रकारे छानसा फवारा किंवा धारा बनवून तो पिकांच्या मुळांपर्यंत पोहोचवला जातो. यामध्ये सुद्धा पाणी वाचवण्यास मदत होते. या पद्धतीचा उपयोग मुख्यतः पिकांच्या जास्त पाणी लागणाऱ्या प्रदेशांत केला जातो.
अनुदानाची माहिती
महाडीबीटी (Maharashtra DBT) च्या माध्यमातून ठिबक आणि तुषार सिंचनासाठी शेतकऱ्यांना अनुदान मिळवता येते. केंद्र सरकार आणि राज्य सरकारच्या विविध योजनांअंतर्गत शेतकऱ्यांना हे अनुदान दिले जाते. या अनुदानाच्या किमतीत काही फरक असतो, जो शेतकऱ्यांच्या प्रकारावर अवलंबून असतो.
# अनुदानाचे प्रमाण:
केंद्र शासनाच्या मार्गदर्शनानुसार, अल्प व अत्यल्प भूधारक शेतकऱ्यांना 55% अनुदान मिळते, तर इतर शेतकऱ्यांना 45% अनुदान मिळते. यामध्ये अनुदानाची रक्कम निश्चित करण्यात आलेली असते, ज्याद्वारे शेतकऱ्यांना खरेदीसाठी काही प्रमाणात मदत केली जाते.
अर्जाची प्रक्रिया
सिंचन साधनांवर अनुदान घेण्यासाठी शेतकऱ्यांना काही कागदपत्रांची आवश्यकता असते. यासाठी अर्ज कसा करावा आणि आवश्यक कागदपत्रे काय असतात, याबद्दलची माहिती खाली दिली आहे.
# आवश्यक कागदपत्रे:
1. आधार कार्ड: शेतकऱ्यांसाठी आधार कार्ड असणे आवश्यक आहे.
2. सातबारा प्रमाणपत्र: सातबारा प्रमाणपत्र शेतकऱ्याच्या मालकीच्या जमिनीचा पुरावा असतो.
3. आठ प्रमाणपत्र: आठ प्रमाणपत्र पिकांची ओळख दर्शवते.
4. विद्युत बिल: याची आवश्यकता नाही.
5. खरेदी केलेल्या संचाचे बिल: शेतकऱ्यांनी ठिबक किंवा स्प्रिंकलर यंत्र खरेदी केले असल्यास, त्याचा बिल जमा करणे आवश्यक आहे.
6. पूर्व संमती पत्र: कृषी विभागाकडून पूर्व मंजुरी घेतल्यानंतर, विक्रेत्याला दिलेले पूर्व संमती पत्र आवश्यक आहे.
# अर्ज कसा करावा:
1. शेतकऱ्यांनी महाडीबीटी पोर्टलवर नोंदणी केली पाहिजे.
2. नोंदणी केल्यानंतर शेतकऱ्यांना पूर्व संमती पत्र विक्रेत्याला द्यावे लागते.
3. विक्रेत्याने शेतकऱ्याला सिंचन यंत्र पुरवले, त्यानंतर खरेदी केलेल्या यंत्राचे बिल शेतकऱ्याला मिळते.
4. या बिलाचा फोटो घेत महाडीबीटी पोर्टलवर अपलोड करावा लागतो.
5. तसेच, बँकेचे पासबुक सुद्धा अपलोड करावे लागते.
6. बिल आणि पासबुक अपलोड केल्यानंतर अनुदान शेतकऱ्यांच्या खात्यावर जमा होईल.